Theo các chuyên gia y tế, em bé được sinh ra trước tuần thứ 37 của thai kỳ được coi là sinh non hay sinh thiếu tháng. Với những trẻ như vậy cần có sự chăm sóc đặc biệt do nhiều bộ phận trong cơ thể (hệ tiêu hóa, hệ miễn dịch, hô hấp) của trẻ kém phát triển hơn so với những trẻ sinh đủ tháng khác.

1. Cách chăm sóc trẻ sơ sinh thiếu tháng tại bệnh viện

Sau khi cất tiếng khóc chào đời thì những trẻ sinh non thường sẽ được các bác sĩ, nhân viên y tế cho vào phòng chăm sóc đặc biệt. Điều này giúp các bác sỹ theo dõi và kiểm soát chặt chẽ những tiến triển về sức khỏe của trẻ sinh non thông qua các máy móc, thiết bị hiện đại hiển thị nhịp tim, huyết áp, nhịp thở.

Hầu hết trẻ sơ sinh non tháng từ 25-29 tuần của thai kỳ và những trẻ sinh non không bú được sữa mẹ thì sẽ được cung cấp chất dinh dưỡng cần thiết thông qua ống sonde. Trong khoảng thời gian, mẹ có thể hút vắt sữa để các nhân viên y tế truyền sữa mẹ qua ống sonde vào cơ thể của trẻ.

Với những trẻ sinh non khi được 35-37 tuần của thai kỳ, mẹ vẫn có thể vào thăm bé và cho bé bú đều đặn mỗi ngày. Khoảng thời gian bé nằm viện để chăm sóc đặc biệt có thể kéo dài từ 1 – 2 tuần tùy theo thể trạng của mỗi bé.

Trong thời gian bé nằm viện, mẹ bỉm sữa và người thân cần thực hiện đúng theo sự hướng dẫn của các bác sỹ để có cách chăm sóc trẻ sơ sinh thiếu tháng đúng cách và đảm bảo em bé có sự phát triển tốt và khỏe mạnh nhé.

Cha mẹ hãy luôn ở bên bé trong suốt thời gian ở bệnh viện nhé

2. Cách chăm sóc trẻ sơ sinh thiếu tháng tại nhà

Vậy là sau một thời gian theo dõi và có sự chăm sóc đặc biệt của các bác sỹ, bé sẽ được cho về nhà khi đáp ứng được các tiêu chí về sức khỏe như sau:

• Có thể tự hô hấp mà không cần sự trợ giúp của máy móc bên ngoài.
• Nhịp tim, nhịp hô hấp/thở, thân nhiệt ổn định.
• Bé bú được bằng miệng, không cần ống sonde nữa.
• Bé tăng cân đều đặn và cần đạt đến một giới hạn trọng lượng nhất định mới có thể xuất viện (khoảng 2 kg).

Cách chăm sóc trẻ sơ sinh thiếu tháng sau khi ra viện cũng rất quan trọng giúp bé thích nghi với môi trường bên ngoài và bắt kịp đà tăng trưởng như những đứa trẻ cùng trang lứa khác.

2.1. Phương pháp Kangaroo

Phương pháp Kangaroo là một kỹ thuật trong đó em bé sinh non được đặt ở tư thế thẳng đứng trên ngực trần của mẹ, cho phép bụng của em bé tiếp xúc trực tiếp với bụng của mẹ, đầu bé được xoay sao cho phần tai của bé được đặt phía trên trái tim của mẹ.

Theo Krisanne Larimer, tác giả của cuốn sách Kangarooing My Little Mir mir, cách chăm sóc trẻ sơ sinh thiếu tháng như Kangaroo đã được chứng minh là mang lại nhiều lợi ích cho trẻ sơ sinh non thiếu tháng:

• Kích thích cơ thể mẹ tiết nhiều sữa hơn: thông qua những hành động ôm ấp, vuốt ve bé yêu sẽ giúp cơ thể mẹ tăng tiết 2 loại hormone đó chính là oxytocin và prolactin, đây là những hormon quan trọng thúc đẩy quá trình sản xuất và bài tiết sữa.
• Giúp bé ngủ sâu giấc hơn: Cách chăm sóc Kangaroo giúp bé chìm vào giấc ngủ sâu hơn, hướng nhiều năng lượng hơn đến các chức năng cơ thể khác. Tăng cân cũng có nghĩa là thời gian nằm viện ngắn hơn.
• Tăng sự liên kết và gắn bó giữa mẹ và bé: khi mẹ cho bé dựa vào ngực mình thì bé sẽ quen hơi và mùi cơ thể của mẹ. Chính nhờ điều này sẽ làm tăng tình cảm gắn bó, tăng sự kết nối giữa 2 mẹ con.

Như vậy, phương pháp này cũng là sự lựa chọn tốt cho những bà mẹ sinh con thiếu tháng.

Phương pháp Kangaroo

2.2. Cảnh giác với các dấu hiệu nguy hiểm

Vì em bé sinh non chưa được phát triển đầy đủ trong bụng mẹ nên cha mẹ cần cảnh giác một số biến chứng nguy hiểm có thể xuất hiện như:

• Ngưng thở, khó thở.
• Tay và chân lạnh.
• Co giật.
• Bỏ bú sữa.
• Hạ thân nhiệt.

Nếu em bé có bất kỳ dấu hiệu nào trong số này, tốt nhất mẹ nên đưa bé đi khám bác sĩ ngay để có biện pháp xử lý, tránh những ảnh hưởng hay hậu quả nặng nề đối với sức khỏe của trẻ nhé. Đây cũng là một trong những cách chăm sóc trẻ sơ sinh thiếu tháng quan trọng đấy mẹ nhé.

2.3. Ngăn ngừa nhiễm trùng

Trẻ sinh non thường có sức đề kháng yếu nên rất dễ bị mắc các bệnh nhiễm trùng, nhiễm khuẩn do các loại vi khuẩn, vi rút bên ngoài xâm nhập.

Do vậy, cha mẹ cần lau dọn sạch sẽ không gian xung quanh bé sinh hoạt và hạn chế cho trẻ tiếp xúc với những người đang mắc các bệnh có thể lây nhiễm qua đường hô hấp.

Ngoài ra, việc vệ sinh cơ thể cho bé sinh thiếu tháng cũng rất quan trọng. Mẹ có thể dùng khăn mềm, sạch nhúng nước ấm để lau rửa nhẹ nhàng cho bé. Không những vậy, mẹ cần hạn chế sử dụng những loại xà phòng có chất tẩy rửa mạnh quá mạnh để tắm cho bé vì làn da mỏng manh, nhạy cảm của trẻ rất dễ bị kích ứng.

Nếu mẹ thiếu kinh nghiệm trong việc tắm trẻ thì mẹ có thể nhờ sự trợ giúp của những nhân viên y tế đến nhà để tắm cho bé nhé.

Vệ sinh cơ thể trẻ sơ sinh thiếu tháng đúng cách sẽ bảo vệ trẻ tránh bị nhiễm trùng hiệu quả 

Ngoài ra, nếu trẻ sinh non có sự phát triển bình thường cũng nên được tiêm phòng vắc xin theo lịch trình như trẻ sinh đủ tháng theo sự chỉ định của bác sỹ. Điều này giúp bảo vệ trẻ tránh những bệnh nhiễm trùng, nhiễm khuẩn nguy hiểm trong những năm tháng đầu đời và thậm chí là suốt cuộc đời.

2.4. Kiểm tra và theo dõi thường xuyên tình trạng sức khỏe của bé

Một số trẻ sinh non dễ mắc một số rối loạn như các vấn đề về mắt, các vấn đề về thính giác, hội chứng suy hô hấp, ... Do vậy, mẹ bỉm sữa cần chú ý kiểm tra và theo dõi những hành động, phản xạ của bé thường xuyên để phát hiện kịp thời những điều bất thường này nhé.

Ngoài ra, mẹ cũng cần theo dõi cả chiều cao, cân nặng của trẻ hàng ngày để biết sự phát triển đó có được tốt hay chưa và có biện pháp điều chỉnh để trẻ phát triển thể chất đầy đủ nhất. Theo các chuyên gia y tế thì mỗi ngày cân nặng của trẻ sinh thiếu tháng cần tăng thêm khoảng 45 – 50 gam thì đạt yêu cầu.

Tuy nhiên, các bác sĩ thường sử dụng “tuổi được điều chỉnh” để theo dõi sự phát triển của trẻ sinh non theo thời gian.

Ví dụ, nếu em bé được 16 tuần tuổi, nhưng được sinh ra sớm 4 tuần, bác sĩ nhi khoa sẽ trừ đi 4 tuần, tuổi được điều chỉnh của bé sẽ là 12 tuần. Em bé sẽ được theo dõi xem có đạt được các mốc tăng trưởng và phát triển trong 12 tuần chưa? Từ 2 tuổi trở lên, trẻ sinh non thường đã bắt kịp các bạn cùng lứa khác.

Bảng chiều cao cân nặng của trẻ sơ sinh và trẻ từ 0 -10 tuổi

Mỗi giai đoạn lớn lên của bé yêu đều đánh dấu những bước hoàn thiện quan trọng về thể chất mà các bậc phụ huynh cần theo dõi. Vậy bé yêu của bạn có sự phát triển chiều cao, cân nặng bình thường không?...

Xem thêm

2.5. Đảm bảo cho bé bú đủ lượng sữa cần thiết

Sữa mẹ là nguồn dinh dưỡng tốt nhất đối với bất kỳ trẻ sơ sinh hay trẻ nhỏ nào và điều này còn đúng hơn thế nữa trong trường hợp trẻ sinh non, sinh thiếu tháng.

Trong sữa mẹ có chứa số lượng lớn các kháng thể giúp tăng cường sức đề kháng, tăng khả năng chống đỡ bệnh tật. Do đó sữa mẹ đặc biệt quan trọng đối với trẻ sinh non khi mà hệ miễn dịch của trẻ chưa được hoàn thiện đầy đủ như trẻ bình thường khác.

Chính vì lý do này, các chị em nên nuôi con hoàn toàn bằng sữa mẹ trong 6 tháng đầu và tìm những biện pháp để kích thích sữa về nhiều, không lo ít sữa thiếu sữa cho con bú.

Học lỏm cách chăm sóc trẻ sơ sinh từ mẹ Nhật bản qua bài viết "6 điều bất ngờ về cách chăm sóc trẻ sơ sinh của người Nhật"

Ngoài ra, để đảm bảo sữa về dạt dào, thơm đặc, bé bú thỏa thích thì mẹ nên sử dụng thêm các sản phẩm có nguồn gốc từ thảo dược hỗ trợ tăng cường tiết sữa, kích sữa  giúp sữa về nhiều, đặc, thơm, mát hơn cho con ví dụ như sản phẩm ÍCH MẪU LỢI NHI.

ÍCH MẪU LỢI NHI có chứa Thiên Môn Chùm (Shatavari)  - thảo dược được chứng minh giúp tăng 3,5 lần Prolactin-hormone tạo sữa mẹ.

Ngoài ra trong ÍCH MẪU LỢI NHI, các nhà khoa học kết hợp cùng với một số thảo dược quý như: Hoài Sơn có tác dụng kiện kỳ vị giúp mẹ ăn ngon, hấp thu tốt; Hương Phụ phối hợp với Diệp Hạ Châu tác động hiệp đồng tại gan, giúp chuyển hóa năng lượng từ cơ thể mẹ vào sữa, giúp sữa giàu dinh dưỡng, đảm bảo nguồn sữa tốt, chất lượng, đặc hơn, thơm và sánh hơn.

ÍCH MẪU LỢI NHI được hơn 800.000 mẹ sử dụng bởi 2 ưu điểm vượt trội giúp tăng số lượng và chất lượng sữa mẹ nhanh chóng, giúp mẹ nhanh lấy lại vóc dáng sau sinh

Ưu điểm 1: Hỗ trợ tăng tiết sữa, tăng lượng sữa mẹ

• Sau 5-7 ngày: Nhờ thành phần Shatavari giúp tăng 3,5 lần hóc môn tạo sữa => Số lượng sữa mẹ tăng rõ rệt, mẹ cảm thấy ngực căng tức, sữa xuống dần, lượng sữa tiết ra nhiều hơn, thơm hơn. Mẹ vắt sữa ra mỗi cữ đủ/thừa cho bé bú.
• Sau 10 – 15 ngày: Chất lượng sữa mẹ tăng, sữa đặc (đục) sánh, bé bú no lâu hơn, tăng cân đều.
• Sau 30 ngày: Mẹ ăn ngon, ngủ ngon (nhờ thành phần Hoài Sơn kiện tỳ vị và thành phần Hương Phụ và Diệp Hạ Châu giúp mẹ tăng chuyển hóa năng lượng vào sữa.

=> Lượng sữa mẹ duy trì ổn định, sữa mẹ ĐẶC, SÁNH, NHIỀU CHẤT DINH DƯỠNG hơn.

Ưu điểm 2: GIúp mẹ nhanh lấy lại vóc dáng sau sinh, bé bú no bụ bẫm phổng phao

- Sau 60 ngày: cơ thể mẹ có đủ thời gian để hấp thu chất dinh dưỡng từ thức ăn và chuyển hóa năng lượng vào sữa, giảm bớt lượng mỡ thừa => mẹ nhanh lấy lại vóc dáng thon gọn sau sinh.

Số lượng và chất lượng sữa ổn định => bé tăng cân đều, khỏe mạnh, bụ bẫm phổng phao.

Mong rằng qua những chia sẻ của bài viết về cách chăm sóc trẻ sơ sinh thiếu tháng đã giúp cha mẹ có thêm nhiều kiến thức để chăm sóc bé yêu, giúp bé phát triển đầy đủ cả về thễ chất, tinh thần lẫn trí tuệ. Chúc mẹ và bé sẽ mạnh mẽ vượt qua những thử thách trong những năm tháng đầu đời và luôn khỏe mạnh nhé.

Dược sỹ: Mai Anh